جرم گیری دندان چیست؟ (مراحل، هزینه، مزایا و عوارض)
هر چقدر هم در رعایت بهداشت دهان و دندان سختگیر باشید، باز هم ممکن است با گذشت زمان لایه‌هایی از رسوبات و پلاک‌های میکروبی روی دندان‌هایتان تشکیل شوند. این جرم ها که حاصل باقی ماندن مواد غذایی، بزاق و باکتری‌ها در فضاهای بین دندانی هستند، به مرور زمان به عمیق‌ترین نقاط دهان نفوذ کرده و حتی با مسواک و نخ دندان هم از بین نمی‌روند. نتیجه آن تغییر رنگ دندان‌ها، بوی بد دهان، التهاب لثه و حتی پوسیدگی دندان‌هاست. در چنین شرایطی، جرم گیری دندان به عنوان یکی از مؤثرترین روش‌های پاکسازی عمقی دندان‌ها به ما کمک می‌کند تا سلامت لثه‌ها و دندان‌های خود را حفظ کنیم و لبخندی زیباتر داشته باشبم.
اما بسیاری از افراد پیش از انجام جرم گیری با سوالات متعددی روبرو هستند که آیا جرم گیری دندان درد دارد؟ مزایای آن بیشتر است یا عوارضش؟ هر چند وقت یکبار باید جرم گیری انجام داد؟ و آیا این کار به مینای دندان آسیب می‌زند یا خیر؟
در کنار شما هستیم تا به تمامی این سوالات پاسخ می‌دهیم و نگاهی به مراحل انجام جرم گیری دندان، هزینه، مزایا و عوارض احتمالی آن داشته باشیم. اگر شما هم به فکر انجام جرم گیری دندان هستید و سوالاتی زیادی درباره آن دارید، تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
جرم دندان چیست؟
شاید تصور کنید فقط با مسواک زدن از دندان‌هایتان مراقبت می‌کنید، اما یک مهمان ناخوانده به نام جرم دندان می‌تواند آرام و بی صدا روی دندان‌ها جا خوش کند و دردسرساز شود.
همه چیز از یک لایه نازک و چسبناک شروع می‌شود؛ لایه‌ای که به آن پلاک میکروبی می گویند. این لایه که از باکتری‌ها تشکیل شده، به طور طبیعی (مخصوصاً بعد از خوردن یا نوشیدن مواد غذایی حاوی قند) روی سطح دندان‌ها و در امتداد خط لثه تشکیل می‌شود. اگر این لایه ظرف ۲۴ تا ۴۸ ساعت با مسواک و نخ دندان از بین نرود با مواد معدنی موجود در بزاق دهان ترکیب می‌شود و کم کم سفت و سخت شده و به سطح دندان می‌چسبد، جوری که دیگر با مسواک هم پاک نمی‌شود.
این جرم‌ها بیشتر در پشت دندان‌های جلو و سایر نقاطی که دسترسی سخت‌تری دارند، تجمع پیدا می‌کنند و محیطی مناسب برای رشد باکتری‌های مضر فراهم می‌کنند. این باکتری‌ها با تولید اسید به مینای دندان حمله می‌کنند و نتیجه این روند پوسیدگی دندان، التهاب لثه، لق شدن دندان‌ها و حتی تحلیل استخوان فک در مراحل پیشرفته‌تر است. در چنین شرایطی، تنها راه حذف این جرم‌های سخت شده، مراجعه به دندانپزشک و انجام جرم گیری دندان است.
جرم گیری دندان چیست؟
جرم گیری دندان یکی از خدمات درمانی رایج و مهم دندانپزشکی است که به منظور حذف پلاک و جرم از سطح دندان‌ها مخصوصاً در نواحی که دسترسی برای نخ دندان کشیدن و مسواک زدن دشوار است، انجام می‌شود.
ابتدا دندانپزشک با بررسی دقیق وضعیت دهان و دندان، میزان و محل تجمع جرم را مشخص می‌کند. سپس با استفاده از ابزارهای مخصوص، جرم‌ها را به صورت مرحله به مرحله از روی دندان‌ها و اطراف خط لثه پاکسازی می‌کند. این کار نه تنها به بهبود سلامت لثه‌ها کمک می‌کند، بلکه از پوسیدگی دندان‌ها نیز جلوگیری خواهد کرد.
لازم به ذکر است که جرم گیری دندان باعث سفید شدن دندان‌ها نمی‌شود، اما با از بین بردن لایه‌های کدر و رسوبات به درخشندگی و شفافیت دندان‌ها کمک می‌کند. با این حال هدف اصلی از انجام این کار، حفظ سلامت کلی دهان و دندان و کاهش خطر ابتلا به بیماری‌هایی همچون پریودنتیت (بیماری پیشرفته لثه) و پوسیدگی دندان است.
چه زمانی به جرم گیری دندان نیاز داریم؟
با وجود رعایت بهداشت دهان و دندان، باز هم ممکن است در اثر عوامل مختلف جرم روی دندان‌ها جمع شود. ترکیب بزاق دهان با باقیمانده غذا، قند، پروتئین‌ها و همچنین عواملی مانند سیگار کشیدن می‌تواند محیط دهان را اسیدی کند و شرایط را برای تجمع باکتری‌ها و تشکیل جرم فراهم کند.
در شرایط زیر مراجعه به دندانپزشک و انجام جرم گیری دندان ضروری است:
- مشاهده واضح جرم روی دندان‌ها (به صورت لکه‌های تیره یا زرد رنگ روی سطح دندان‌ها یا در امتداد خط لثه)
- مشاهده علائم پوسیدگی دندان (لکه‌های قهوه‌ای یا سیاه روی دندان یا بوی نامطبوع دهان)
- التهاب و خونریزی لثه‌ها (مشاهده تورم، قرمزی یا خونریزی لثه‌ها)
- ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی (افرادی که دچار بیماری‌های قلبی هستند باید بیشتر مراقب سلامت دهان و دندان خود باشند)
مراحل جرم گیری دندان
جرم گیری دندان معمولاً در چند مرحله انجام می‌شود که اصلی‌ترین آن‌ها عبارتند از:
۱-معاینه اولیه توسط دندانپزشک: قبل از انجام جرم گیری، یک معاینه دقیق انجام می‌شود تا وضعیت دندان‌ها، میزان تجمع جرم و محل قرارگیری پلاک ها مشخص شود. این بررسی به دندانپزشک کمک می‌کند تا نوع و شدت جرم گیری موردنیاز را مشخص کند.
۲-استفاده از بی‌حسی موضعی: برای کاهش حس ناخوشایند هنگام جرم گیری، معمولاً از یک بی‌حسی موضعی سبک (به صورت ژل یا اسپری) استفاده می‌شود. این کار باعث می‌شود هنگام جرم گیری دندان، بیمار احساس درد و ناراحتی نداشته باشد.
۳-انجام جرم گیری: در این مرحله، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای دستی یا دستگاه اولتراسونیک، پلاک‌ها و جرم‌های جمع شده روی دندان و زیر لثه را پاکسازی می‌کند. ابزار دستی معمولاً برای نواحی با دسترسی راحت‌تر و جرم کمتر استفاده می‌شود و دستگاه اولتراسونیک برای نقاطی که پاکسازی آن‌ها دشوارتر است، کاربرد دارد.
4-شستشوی نهایی: در این مرحله، ناحیه جرم گیری شده به طور کامل با محلول‌های مخصوص شسته می‌شود. گاهی برای اطمینان از حذف کامل جرم‌ها، شستشو با فشار بالاتر در ناحیه مدنظر انجام می‌شود.
5-پولیش زنی: در انتها، سطح دندان‌ها با استفاده از خمیر مخصوص پولیش می‌شود تا لکه‌ها و باقیمانده‌های نرم از بین بروند و سطح دندان صاف و درخشان شود.
6-صاف کردن کناره‌های لثه: پس از برداشتن جرم‌ها، دندانپزشک سطح ریشه دندان را که ممکن است زبر و ناهموار شده باشد، صاف می‌کند. این کار با ابزارهای خاصی انجام می‌شود تا لثه بتواند دوباره به خوبی به دندان متصل شده و روند ترمیم آغاز شود.
انواع روش‌های جرم گیری دندان
جرم گیری دندان بسته به میزان جرم، شرایط لثه و تشخیص دندانپزشک به یکی از روش‌های دستی، اولتراسونیک یا لیزری انجام می‌شود. در ادامه با هریک از این روش‌ها آشنا خواهیم شد:
۱-روش دستی:
در این روش سنتی، دندانپزشک با استفاده از ابزارهایی به نام کورت (Curette) که دارای نوک فلزی بسیار تیز و نازک هستند، جرم‌های چسبیده به دندان را به صورت مکانیکی می‌تراشد. این ابزارها برای پاکسازی نواحی زیر خط لثه که مسواک قادر به تمیز کردن آن‌ها نیست، طراحی شده‌اند. روش دستی نیازمند دقت بالای دندانپزشک است و بیشتر در جرم گیری‌های موضعی یا موارد حساس کاربرد دارد.
۲-روش اولتراسونیک:
در این روش از دستگاهی با سری فلزی ارتعاشی استفاده می‌شود که با تولید امواج فراصوت (Ultrasonic) باعث شکسته شدن و جدا شدن جرم‌ها و پلاک‌های دندانی می‌گردد. همزمان با ارتعاش، آب خنکی از دستگاه اسپری می‌شود که هم جرم های جدا شده را شستشو می‌دهد و هم از داغ شدن سری دستگاه جلوگیری می‌کند. این روش به ویژه برای جرم گیری نواحی وسیع یا زیر لثه بسیار مؤثر و سریع است.
3-روش لیزری:
این روش مدرن عمدتاً برای جرم گیری‌های عمیق‌تر و درمان التهاب لثه به کار می‌رود. در این روش، ابتدا یک ژل یا ماده تمیزکننده روی دندان‌ها قرار می‌گیرد و سپس با تابش نور آبی لیزر، پلاک‌های دندانی، اکسید شده و از سطح دندان جدا می‌شوند. لیزر علاوه بر قدرت پاکسازی بالا، خاصیت ضدعفونی کننده نیز دارد و می‌تواند به کاهش التهاب لثه کمک کند. سرعت این روش بالاست و احتمال خون ریزی یا درد در آن کمتر از سایر روش‌ها می‌باشد.
مراقبت‌های بعد از جرم گیری دندان
مراقبت‌های بعد از جرم گیری نقش بسیار مهمی در بهبود سریع‌تر لثه‌ها و جلوگیری از عفونت یا بازگشت جرم دارد. به همین دلیل سعی کنید بعد از انجام جرم گیری، موارد زیر را رعایت کنید:
- اگر برای جرم گیری از داروی بی‌حسی استفاده شده است، تا زمانی که بی‌حسی لب‌ها، دندان‌ها و زبان از بین نرفته از خوردن و جویدن خودداری کنید.
- حداقل به مدت ۷۲ ساعت بعد از جرم گیری از کشیدن سیگار یا استفاده از سایر محصولات حاوی تنباکو خودداری کنید، زیرا تنباکو روند ترمیم و بهبود لثه را کند می‌کند.
- شب اول بعد از جرم گیری، نواحی تحت درمان را به آرامی مسواک بزنید. از روز دوم به آرامی نخ دندان کشیدن را شروع کنید و در طول هفته به تدریج به روتین کامل بهداشت دهان و دندان خود بازگردید.
- برای کاهش التهاب و درد، روزانه سه بار دهان خود را با آب نمک گرم شستشو دهید. برای این کار کافی است یک قاشق سوپ خوری نمک را در یک فنجان آب گرم حل کنید.
- مصرف منظم داروهای تجویز شده: در صورتی که دندانپزشک برای شما آنتی بیوتیک یا دهان شویه خاصی تجویز کرده است، مصرف آن را طبق دستور ادامه دهید، حتی اگر التهاب یا ناراحتی برطرف شده است.
آیا جرم گیری دندان در خانه امکان پذیر است؟
شاید شما هم در برخی صفحات و شبکه‌های اجتماعی با توصیه‌هایی مانند جرم گیری دندان با جوش شیرین، سرکه سیب یا دیگر روش‌های خانگی مواجه شده باشید. اما باید بدانید این روش‌ها نه تنها تأثیری در از بین بردن جرم‌های دندانی ندارند، بلکه ممکن است به مینای دندان شما نیز آسیب برسانند. حذف این جرم‌ها نیازمند ابزارهای حرفه ای و مواد مخصوص دندانپزشکی است که تنها در مطب قابل انجام است.
بنابراین اگر می‌خواهید جرم دندان‌هایتان به صورت اصولی و بدون آسیب پاکسازی شود، بهترین و ایمن ترین راه مراجعه به دندانپزشک متخصص است.
فواید جرم گیری دندان چیست؟
جرم گیری دندان مزایای فراوانی برای سلامت دهان و دندان دارد. در ادامه به مهمترین فواید آن اشاره می‌کنیم:
- پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها
- کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های لثه
- حذف لکه‌های سطحی دندان
- رفع بوی بد دهان
- کمک به بهبود سلامت کلی دهان
- پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان
عوارض جرم گیری دندان
با اینکه جرم گیری دندان یک اقدام ایمن و مؤثر برای حفظ سلامت دهان و دندان است، اما ممکن است بعد از انجام آن، بعضی عوارض موقتی در برخی افراد دیده شود. این عوارض معمولاً خفیف هستند و پس از مدت زمان کوتاهی برطرف می‌شوند. در ادامه به مهمترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- حساسیت دندان‌ها نسبت به سرما، گرما یا مواد قندی
- قرمزی، تورم و خونریزی لثه‌ها
- آشکار شدن ریشه دندان و احساس کشیدگی، درد یا حساسیت در لثه‌ها
- دندان درد خفیف یا ضربان دار مخصوصاً هنگام جویدن یا لمس موضع مد نظر
- احتمال عفونت در افراد با سیستم ایمنی ضعیف
- واکنش آلرژیک
جرم گیری دندان چقدر طول می‌کشد؟
بسته به میزان جرم، این فرآیند معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول می‌کشد. اگر جرم دندان کم باشد، حتی در چند دقیقه نیز قابل انجام است.
آیا جرم گیری، دندان را سفید می‌کند؟
جرم گیری لکه‌های سطحی و پلاک‌ها را پاک می‌کند و دندان‌ها را تمیزتر و شفاف‌تر نشان می‌دهد. اما رنگ خود دندان را تغییر نمی‌دهد. برای سفیدکردن دندان‌ها باید از روش‌هایی مانند بلیچینگ استفاده کنید که می‌توانند دندان‌ها را چند درجه روشن‌تر کنند.
چند وقت یکبار جرم گیری دندان لازم است؟
پاسخ این سؤال برای همه افراد یکسان نیست. فاصله بین جلسات جرم گیری دندان به عواملی مانند دفعات و نحوه مسواک زدن، نوع بزاق، تغذیه و حتی سابقه سیگار کشیدن بستگی دارد.
به طور کلی معمولاً توصیه می‌شود هر ۶ ماه یک بار برای جرم گیری و معاینه دندان‌ها به دندانپزشک مراجعه کنید. البته افرادی که بهداشت دهان خود را به خوبی رعایت می‌کنند، می‌توانند این بازه را به ۱۲ ماه افزایش دهند.
در برخی موارد خاص مانند سابقه بیماری‌های لثه یا سیگار کشیدن ممکن است هر ۳ تا ۴ ماه یکبار نیاز به جرم گیری دندان داشته باشید.
آیا جرم گیری دندان ضرر دارد؟
خیر، این باور که جرم گیری برای دندان‌ها مضر است، کاملاً اشتباه است. برعکس، جرم گیری یکی از مهمترین اقدامات پیشگیرانه برای حفظ سلامت دهان و دندان‌ها است. این کار باعث افزایش عمر دندان‌ها، کاهش احتمال پوسیدگی و پیشگیری از بیماری‌های لثه می‌شود.
آیا جرم گیری دندان را خراب یا نازک می‌کند؟
خیر، جرم گیری نه تنها دندان را خراب نمی‌کند، بلکه از خرابی دندان‌ها و فرسایش مینای دندان جلوگیری می‌کند. پلاک‌های باکتریایی در صورت باقی‌ماندن روی دندان می‌توانند باعث پوسیدگی و تخریب تدریجی مینای دندان شوند. با حذف این پلاک‌ها، سلامت دندان‌ها حفظ می‌شود.
همچنین اگر بعد از جرم گیری احساس می‌کنید بین دندان‌ها فاصله افتاده یا دندان‌ها نازک شده‌اند، این فقط به دلیل حذف جرم‌هایی است که قبلاً فضاها را پر کرده بودند. دندان‌ها نازک‌تر نشده‌اند، بلکه ساختار واقعی آن‌ها اکنون قابل مشاهده است.
آیا دندان لمینت شده یا کامپوزیت شده را می‌توان جرم گیری کرد؟
خیر، جرم گیری معمول دندان روی لمینت، کامپوزیت، تاج‌ها و روکش‌های دندانی کاربردی ندارد. مواد به کار رفته در این خدمات، نسبت به لکه‌ها بسیار مقاوم‌اند و به روش‌های معمول جرم گیری واکنشی نشان نمی‌دهند.
اگر دندان‌های ترمیم شده دارید و نگران رنگ یا سلامت آن‌ها هستید، بهتر است با دندانپزشک خود درباره روش‌های مناسب تمیزکاری یا پولیش مخصوص این نوع دندان‌ها مشورت کنید.
هزینه جرم گیری دندان چقدر است؟
هزینه جرم گیری دندان به عوامل مختلفی مانند میزان جرم، روش جرم گیری، تعداد دندان‌ها و شرایط کلی دهان و دندان شما بستگی دارد؛ به همین دلیل نمی‌توان قیمت دقیقی را بدون معاینه اعلام کرد.
برای دریافت مشاوره و اطلاع دقیق از قیمت جرم گیری دندان می‌توانید با شماره 02188558606 تماس بگیرید.
آیا جرم گیری درد دارد؟
خیر، معمولاً قبل از شروع جرم گیری از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود. بعد از آن ممکن است کمی ناراحتی یا درد خفیف تجربه کنید که با مصرف مسکن برطرف می‌شود.
آیا جرم گیری به مینای دندان آسیب می‌زند؟
خیر، این یک تصور اشتباه است. ابزار جرم گیری تنها پلاک و جرم روی دندان‌ها را پاک می‌کنند و آسیبی به مینای دندان وارد نمی‌کنند.
آیا استفاده از خمیردندان ضد جرم مشکلی دارد؟
استفاده از این نوع خمیردندان هر از گاهی ایراد ندارد. اما اگر RDA (شاخص سایندگی) محصول بالا باشد یا به صورت مکرر استفاده شود، می‌تواند به مینای دندان آسیب برساند. RDA مناسب باید زیر ۲۵۰ باشد.
آیا بعد از جرم گیری می‌توان بلیچینگ کرد؟
بله، در واقع بهتر است حداقل یک ماه قبل از بلیچینگ، جرم گیری انجام شود تا نتایج بهتری به دست بیاید.
آیا جرم گیری در دوران بارداری مجاز است؟
بله، حتی توصیه می‌شود. زیرا بارداری خطر التهاب لثه را افزایش می‌دهد.
اگر به طور مرتب مسواک بزنم، باز هم نیاز به جرم گیری دارم؟
بله، چون مسواک نمی‌تواند همه جرم‌ها را پاک کند. حتی با رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان ممکن است پلاک‌های میکروبی در نواحی دور از دسترس (مثل بین دندان‌ها یا زیر لثه) باقی بمانند و به مرور تبدیل به جرم شوند. این جرم‌ها تنها با جرم گیری حرفه‌ای توسط دندانپزشک قابل حذف هستند.
آیا خونریزی بعد از جرم گیری طبیعی است؟
بله، خونریزی خفیف تا دو روز بعد از جرم گیری طبیعی است، مخصوصاً اگر لثه‌ها قبل از درمان ملتهب باشند. اما اگر خونریزی شدید باشد یا بیشتر از دو سه روز ادامه پیدا کند، بهتر است با دندانپزشک خود مشورت کنید.
آیا جرم گیری به کاهش بوی بد دهان کمک می‌کند؟
بله، چون جرم و پلاک از عوامل اصلی بوی بد دهان هستند. با انجام جرم گیری، رسوبات و باکتری‌ها از سطح دندان و زیر خط لثه پاک می‌شوند و همین باعث کاهش قابل توجه بوی بد دهان می‌شود.
آیا می‌توان دندان‌های ارتودنسی شده را جرم گیری کرد؟
بله، به دلیل تجمع بیشتر پلاک در اطراف براکت‌ها، جرم گیری برای دندان‌های ارتودنسی شده ضروری است.
آیا لق شدن دندان بعد از جرم گیری طبیعی است؟
بله، اگر جرم زیادی اطراف دندان‌ها باشد با برداشتن آن ممکن است احساس کنید دندانتان لق شده است. این احساس موقتی است و پس از بازسازی لثه، دندان‌ها مجدد سفت می‌شوند.
جمع بندی
جرم گیری یکی از ساده‌ترین و در عین حال مؤثرترین روش‌های مراقبت از سلامت دهان و دندان است که با از بین بردن پلاک‌ها و رسوبات به پیشگیری از بیماری‌های لثه، تحلیل استخوان و پوسیدگی دندان‌ها کمک می‌کند. این درمان نه تنها به مینای دندان آسیبی نمیزند، بلکه در صورت انجام صحیح توسط دندانپزشک ماهر، نقش مهمی در حفظ سلامت کلی دهان و دندان دارد.
اگر مدت زیادی از آخرین جرم گیری که انجام داده‌اید گذشته است یا با مشکلاتی مانند بوی بد دهان، لکه‌های تیره روی دندان یا خونریزی لثه مواجه هستید، وقت آن رسیده که برای معاینه به دندانپزشک مراجعه کنید.
اگر به دنبال مرکزی تخصصی برای خدمات درمانی و زیبایی دندان هستید، کلینیک دندانپزشکی آدنیس انتخابی مطمئن برای شماست.
ما با بهره‌گیری از جدیدترین تکنیک‌های دندانپزشکی و تیمی مجرب و باتجربه، آماده خدمات رسانی به شما همشهریان عزیز هستیم. برای مشاوره و رزرو نوبت کافیست با ما تماس بگیرید.