روکش دندان چیست؟ (انواع، قیمت، مزایا و معایب)
آیا تا به حال دندان‌هایتان دچار پوسیدگی شدید یا شکستگی شده است؟ طوری که دیگر با روش‌های معمولی مانند پر کردن قابل ترمیم نباشد؟ در چنین شرایطی، روکش دندان می‌تواند راه حلی مؤثر برای ترمیم، حفاظت و اصلاح ظاهر دندان باشد. روکش دندان یا کراون، پوششی است که بر روی دندان آسیب دیده قرار می‌گیرد تا عملکرد آن را بازگرداند و از آن در برابر آسیب‌های بیشتر محافظت کند. این روش نه تنها استحکام دندان را افزایش می‌دهد، بلکه به بهبود ظاهر آن نیز کمک می‌کند. روکش‌ها از مواد مختلفی مانند سرامیک، فلز یا ترکیبی از هر دو ساخته می‌شوند و بسته به نیاز بیمار و توصیه دندانپزشک، بهترین نوع آن برای هر فرد استفاده می‌شود.
در این مقاله به بررسی انواع روکش‌های دندان، مزایا و معایب هر کدام، قیمت روکش دندان و نکات مراقبتی بعد از نصب آن خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا اطلاعات کاملی درباره روکش دندان در اختیار شما قرار دهیم.
روکش دندان چیست؟
روکش دندان یا همان کراون دندان (Dental Crown)، یک پوشش مقاوم است که برای بازسازی و محافظت از دندان‌هایی که به دلایل مختلف آسیب دیده‌اند، استفاده می‌شود. این روکش‌ها مانند یک محافظ دور تا دور تاج دندان را به طور کامل می‌پوشانند و به این ترتیب به استحکام دندان کمک می‌کنند و از آن در برابر آسیب‌های بیشتر محافظت می‌کنند.
در بسیاری از موارد، زمانی که بخش زیادی از تاج دندان به دلیل پوسیدگی یا شکستگی از بین رفته و پر کردن معمولی دیگر پاسخگو نیست، استفاده از روکش بهترین گزینه برای حفظ سلامت دندان به شمار می‌رود. همچنین برای پیشگیری از شکستگی دندان‌هایی که عصب کشی شده‌اند و ساختار آن‌ها ضعیف شده است، روکش دندان توصیه می‌شود.
نکته بسیار مهم این است که روکش دندان به گونه‌ای طراحی می شود که شکل، اندازه و رنگ آن با دندان‌های خود فرد هماهنگ باشد تا علاوه بر بازگرداندن عملکرد دندان، ظاهر آن را نیز اصلاح کند. به همین دلیل، این روش در کنار کاربرد درمانی، گاهی به عنوان راهکاری برای اصلاح طرح لبخند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در نهایت، اگر دندانی دارید که به شدت آسیب دیده یا به دنبال راهی برای بازگرداندن زیبایی لبخند خود هستید، مشاوره با دندانپزشک می‌تواند به شما کمک کند تا در صورت نیاز، گزینه روکش دندان را بررسی و انتخاب کنید.
جهت مشاوره رایگان با همکاران و دندانپزشکان ما در کلینیک آدنیس، با شماره تلفن 88558606 تماس بگیرید.
روکش دندان برای چه کسانی مناسب است؟
روکش دندان، راهکاری مؤثر برای محافظت و بازسازی دندان‌هایی است که به دلایل مختلف دچار آسیب شده‌اند. اما سؤال مهم این است که در چه شرایطی باید به سراغ روکش دندان رفت؟ در اغلب موارد، زمانی که بخش زیادی از تاج دندان (بخش قابل مشاهده دندان در دهان) از بین رفته باشد یا ضعیف شده باشد، دندانپزشک استفاده از روکش را توصیه می‌کند.
به طور کلی، در شرایط زیر ممکن است دندانپزشک روکش دندان را پیشنهاد دهد:
- پوسیدگی گسترده دندان
- سایش شدید سطوح دندان در اثر فشار زیاد هنگام جویدن یا عادات نامناسب مانند دندان قروچه
- شکستگی یا ترک خوردن تاج دندان
- بعد از درمان ریشه (عصب کشی)
- برای محافظت از دندان پر شده
- اصلاح طرح لبخند
- به عنوان روش تکمیلی کنار ایمپلنت دندان و بریج دندان
عکس قبل و بعد روکش دندان
با اینکه روکش دندان بیشتر برای محافظت و بازسازی دندان‌های آسیب دیده استفاده می‌شود، اما در عین حال می‌تواند ظاهر دندان را نیز بهبود دهد. تصویر زیر به خوبی نشان می‌دهد که روکش دندان چگونه می‌تواند ظاهر دندان‌ها را زیباتر کند. همانطور که در تصویر می‌بینید لب‌پریدگی‌ها برطرف شده، فاصله بین دندان‌ها پر شده و رنگ روکش به گونه‌ای انتخاب شده که جلوه‌ای طبیعی و زیبا ایجاد کرده است.
تفاوت لمینت و روکش دندان
روکش دندان و لمینت هر دو روش‌هایی برای بهبود ظاهر و عملکرد دندان‌ها هستند، اما کاربرد آن‌ها با هم تفاوت‌های مهمی دارد. به طور کلی، روکش دندان بیشتر جنبه درمانی و محافظتی دارد، در حالی که لمینت بیشتر به منظور زیبایی و اصلاح ظاهر دندان‌ها استفاده می‌شود.
از نظر استحکام، روکش دندان استحکام بیشتری نسبت به لمینت دارد و می‌تواند از دندان‌های آسیب دیده یا عصب کشی شده به خوبی محافظت کند. درحالیکه لمینت مناسب دندان‌های سالم و بدون آسیب جدی است و در مواردی مانند دندان های عصب کشی شده یا ترک خورده قابل استفاده نیست.
علاوه بر این، لمینت معمولاً برای اصلاح ظاهر چند دندان متوالی به ویژه دندان‌های جلویی و خط خنده به کار می‌رود، در حالی که روکش می‌تواند تنها برای یک دندان نیز به صورت مجزا استفاده شود.
بنابراین انتخاب بین لمینت و روکش دندان بستگی به شرایط دندان‌ها و هدف بیمار (درمانی یا زیبایی) دارد و باید توسط دندانپزشک متخصص با توجه به وضعیت دندان‌ها تصمیم‌گیری شود.
انواع روکش دندان
روکش‌های دندانی از مواد گوناگونی ساخته می‌شوند. انتخاب نوع روکش معمولاً با درنظر گرفتن محل دندان، میزان آسیب، هدف و بودجه بیمار انجام می‌شود. در ادامه به معرفی رایج‌ترین انواع روکش دندان می‌پردازیم:
1-روکش تمام فلزی
روکش تمام فلزی یکی از بادوام‌ترین انواع روکش دندان است که از گذشته در دندانپزشکی کاربرد داشته است. این روکش‌ها از آلیاژهای مختلفی مانند آلیاژهای پایه (مثل نیکل-کروم یا کبالت-کروم) و آلیاژهای گران قیمت‌تر حاوی طلا یا پلاتین ساخته می‌شوند.
این نوع روکش‌ها به دلیل استحکام بالا در برابر فشار و ساییدگی، سازگاری عالی با بافت دندان و عدم تغییر رنگ و خوردگی، بهترین گزینه برای دندان‌های آسیاب محسوب می‌شوند. اگرچه ظاهر فلزی آن‌ها باعث شده که برای دندان‌های جلویی چندان مناسب نباشند، اما استحکام بالا و عملکرد مطلوبی که دارند، آن‌ها را به گزینه‌ای عالی برای محافظت از دندان‌های عقبی تبدیل کرده است.
2-روکش تمام سرامیکی
روکش تمام سرامیکی یکی از زیباترین گزینه‌ها برای ترمیم دندان است که به خصوص برای دندان‌های جلو توصیه می‌شود. این نوع روکش‌ها به طور کامل از سرامیک یا پرسلن ساخته می‌شوند و بافت، رنگ و شفافیتی بسیار نزدیک به دندان طبیعی دارند.
اگرچه از نظر استحکام کمی ضعیف‌تر از روکش‌های فلزی هستند، اما از نظر زیبایی، هماهنگی با لثه و عدم تغییر رنگ در گذر زمان، انتخابی ایده آل برای نواحی قابل مشاهده به شمار می‌روند. امروزه با کمک روش‌های نوین مانند فناوری دیجیتال CAD/CAM، این روکش‌ها با دقت بالایی طراحی و تولید می‌شوند.
3-روکش سرامیکی-فلزی (PFM)
روکش سرامیکی فلزی یا روکش PFM ترکیبی از فلز و سرامیک است که برای دستیابی به استحکام بالا و ظاهر نسبتاً طبیعی طراحی شده است. در این نوع روکش، یک اسکلت فلزی داخلی وجود دارد که لایه‌ای از سرامیک (پرسلن) روی آن قرار می‌گیرد.
اگرچه از نظر زیبایی به روکش‌های تمام سرامیکی نزدیک است، اما به دلیل وجود فلز، شفافیت کمتری دارد و با گذشت زمان ممکن است لبه‌های فلزی آن در اثر تحلیل لثه یا خوردگی نمایان شود. با این حال، دوام و مقاومت این روکش‌ها در صورت رعایت بهداشت دهان و دندان بسیار مطلوب است و از نظر اقتصادی نیز نسبت به روکش‌های سرامیکی مقرون به صرفه‌تر هستند.
4-روکش دندان زیرکونیوم
روکش دندان زیرکونیوم یکی از پرکاربردترین نوع روکش‌هاست. این روکش‌ها از نظر ساختار شباهت زیادی به روکش‌های PFM دارند، با این تفاوت که در بخش مرکزی آن‌ها به جای فلز از ماده‌ای به نام زیرکونیوم استفاده می‌شود.
استفاده از زیرکونیوم به جای فلز باعث می‌شود که روکش هم زیبایی بیشتری داشته باشد و هم با بافت لثه سازگاری بهتری پیدا کند. همچنین زیرکونیوم از استحکام بالایی برخوردار است و برای دندان‌های عقبی که فشار زیادی تحمل می‌کنند، گزینه مناسبی محسوب می‌شود. البته قیمت روکش زیرکونیوم بالاتر از روکش‌های PFM است، اما با توجه به دوام، زیبایی و عملکردی که دارد انتخابی مقرون به صرفه به حساب می‌آید.
5-روکش دندان بدون پایه
روکش دندان بدون پایه به حالتی گفته می‌شود که برای نصب روکش نیازی به تراشیدن دندان یا استفاده از پست و کور (پایه فلزی) نیست و روکش دندان مستقیماً روی دندان آسیب دیده قرار می‌گیرد. برخلاف روکش‌های قبلی که برای حفظ استحکام نیازمند چارچوب فلزی هستند، این نوع روکش‌ها ساده‌تر و مقرون به صرفه‌تر هستند و احتمال شکستگی آن‌ها نیز کمتر است. این نوع روکش معمولاً از سرامیک یا کامپوزیت ساخته می‌شود و مهم‌ترین مزیت آن این است که بافت طبیعی دندان را حفظ می‌کند.
البته برای استفاده از روکش بدون پایه لازم است دندان استحکام کافی داشته باشد و درمان به موقع انجام شود. بنابراین مراجعه منظم به دندانپزشک و رسیدگی سریع به آسیب‌های دندانی اهمیت زیادی دارد.
6-روکش دندان استیل
روکش استیل معمولاً برای دندان‌های شیری کودکان به کار می‌رود و نوعی روکش موقت محسوب می‌شود. این نوع روکش اگرچه از نظر ظاهری زیبایی کمتری دارد، اما از نظر استحکام بسیار مقاوم است و عملکرد خوبی در محافظت از دندان دارد. روکش استیل یکی از ارزان‌ترین روکش‌ها محسوب می‌شود.
بهترین نوع روکش دندان
شاید این سؤال برای شما هم پیش آمده باشد که کدام نوع روکش برای دندان‌هایم بهتر است؟ این سوال پاسخ مشخصی ندارد، چون واقعیت این است که هیچ گزینه واحدی برای همه وجود ندارد. انتخاب بهترین روکش دندان به عوامل مختلفی مثل محل دندان، میزان آسیب، بودجه فرد و نظر دندانپزشک بستگی دارد. اما برای داشتن یک دید کلی راهنمای زیر می‌تواند مفید باشد:
- اگر زیبایی برایتان اولویت دارد و به دنبال ظاهری کاملاً طبیعی هستید، روکش زیرکونیوم انتخابی عالی برای شماست؛ هم مقاوم است و هم زیبا.
- برای دندان‌های جلویی که در لبخند شما نقش اصلی را دارند، روکش‌های تمام سرامیک انتخابی ایده آل هستند؛ شفاف، طبیعی و بی نقص.
- اگر استحکام و دوام را به زیبایی ترجیح می دهید، روکش‌های فلزی (مانند طلا یا آلیاژهای فلزی) گزینه‌های بسیار مقاومی هستند؛ هرچند ظاهر فلزیشان ممکن است چندان مورد پسندتان نباشد.
- اگر به دنبال تعادلی بین زیبایی و استحکام هستید، روکش فلزی-سرامیکی (PFM) ترکیبی از هر دو ویژگی را ارائه می‌دهد.
- در شرایطی که به دنبال گزینه‌ای اقتصادی‌تر هستید، روکش‌های رزینی یا کامپوزیتی ممکن است انتخاب مقرون به صرفه‌ای باشند، هرچند دوام و زیبایی آن‌ها در حد سایر روکش‌ها نیست.
در نهایت، مشورت با دندانپزشک و ارزیابی دقیق وضعیت دندان‌های شما تنها راه رسیدن به انتخابی مناسب است. برای دریافت مشاوره رایگان با شماره کلینیک ما تماس بگیرید: 88558606
مراحل روکش کردن دندان
روکش دندان یک فرایند چند مرحله ای است که با دقت توسط دندانپزشک انجام می‌شود تا دندان آسیب دیده شما به بهترین شکل ممکن ترمیم و محافظت شود. مراحل روکش کردن دندان عبارتند از:
- معاینه و تصویر‌برداری: ابتدا دندانپزشک دندان‌های شما را معاینه می‌کند و با کمک تصاویر رادیوگرافی، وضعیت پوسیدگی و ریشه‌های دندان را به دقت بررسی می‌کند.
- آماده‌سازی دندان: برای اینکه فضای کافی برای نصب روکش فراهم شود، دندان تراشیده می‌شود. این کار باعث می‌شود تا روکش به خوبی روی دندان قرار بگیرد.
- قالب‌گیری: بعد از تراشیدن دندان از آن قالب‌گیری می‌شود. قالب تهیه شده به آزمایشگاه فرستاده می‌شود تا روکش متناسب با دندان شما ساخته شود.
- تنظیم روکش: بعد از آماده شدن روکش، دندانپزشک آن را روی دندان قرار می‌دهد و تناسب آن را از نظر سایز، ضخامت، رنگ و سایر عوامل بررسی می‌کند و در صورت نیاز اطلاحات لازم انجام می‌شود.
- چسباندن روکش: در نهایت اگر روکش کاملاً مناسب باشد، به کمک چسب مخصوص به دندان شما چسبانده می‌شود.
مزایای روکش دندان
روکش دندان مزایای متعددی دارد که در ادامه به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- ماندگاری و طول عمر بالا
- مقاوم در برابر لک و تغییر رنگ
- اثرگذاری فوری و طول درمان کوتاه
- افزایش استحکام دندان آسیب دیده
- بهبود عملکرد دندان آسیب دیده
- جلوگیری از آسیب بیشتر دندان
- ترمیم مشکلات جزئی دندان
- بهبود کلی ظاهر، فرم و رنگ دندان‌ها
قیمت روکش دندان
هزینه روکش دندان تحت تأثیر چند عامل مهم قرار دارد. به عنوان مثال، نوع روکش انتخابی (زیرکونیا، سرامیکی، فلزی و غیره) و همچنین موقعیت دندانی که قرار است درمان شود، در تعیین قیمت نقش اساسی دارند.
علاوه بر این، هزینه روکش دندان به کیفیت مواد به کار رفته و همچنین قیمت خدمات لابراتوار بستگی دارد. هرچه کیفیت مواد استفاده شده بالاتر باشد، طبیعتاً هزینه درمان بیشتر خواهد بود. از سوی دیگر، تجربه و تخصص دندانپزشک و تجهیزات و امکانات موجود در مرکز درمانی از دیگر عوامل مؤثر بر قیمت نهایی روکش دندان هستند.
ارزان‌ترین روکش دندان
در میان انواع روکش‌ها، روکش سرامیکی-فلزی (PFM) معمولاً به عنوان مقرون به صرفه‌ترین گزینه شناخته می‌شود. البته قیمت دقیق این نوع روکش بسته به نوع آلیاژ فلزی به کار رفته متفاوت است، اما به طور کلی به دلیل فراوانی تولید و استفاده گسترده، هزینه آن نسبت به سایر روکش‌ها پایین‌تر است و انتخابی اقتصادی برای افراد به شمار می‌آید.
مراقبت از روکش دندان
رعایت نکات زیر به شما کمک می‌کند تا طول عمر روکش دندان خود را افزایش دهید:
- از جویدن غذاهای بسیار سفت که ممکن است باعث لب پر شدن یا شکستن روکش شوند، خودداری کنید.
- مسواک زدن منظم و صحیح نقش مهمی در حفظ سلامت لثه اطراف دندان و جلوگیری از ایجاد پلاک و جرم روی روکش دارد. بهترین کار این است که بعد از هر وعده غذایی دندان‌های خود را مسواک بزنید.
- اگر امکان مسواک زدن ندارید، دهان خود را به خوبی با آب شستشو دهید تا ذرات غذا خارج شوند.
- روزانه نخ دندان بکشید تا فضای بین دندان‌ها کاملاً تمیز شود و از التهاب لثه جلوگیری شود.
- برای مسواک زدن از خمیردندان فلورایددار استفاده کنید و از خمیر دندان‌های سفیدکننده که ممکن است به روکش آسیب برسانند، پرهیز کنید.
- از مسواک‌های نرم استفاده کنید تا لثه‌ها آسیب نبینند.
- حتماً هر شش ماه یکبار برای معاینات دوره ای به دندانپزشک مراجعه کنید تا سلامت روکش و دندان‌های شما به دقت بررسی شود.
معایب روکش دندان
با وجود مزایای فراوان، روکش دندان ممکن است با برخی محدودیت‌ها و عوارض نیز همراه باشد، از جمله:
- ایجاد حساسیت در دندان‌ها به دلیل تراشیدن سطح دندان
- احساس ناراحتی هنگام جویدن غذا
- احتمال بروز التهاب در بافت لثه اطراف روکش
- نیاز به رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان
- احتمال ایجاد حساسیت در لثه، زبان یا سایر بافت‌های مجاور
- امکان شکستن یا جدا شدن روکش در طول زمان
- تجمع باکتری‌ها در مرز بین روکش و دندان و خطر ایجاد عفونت
روکش دندان چقدر دوام دارد؟
طول عمر روکش دندان تا حد زیادی به نحوه مراقبت و رعایت بهداشت دهان و دندان بستگی دارد. اگر نکات مراقبتی به درستی رعایت شوند، روکش می‌تواند تا حدود ۱۵ سال یا حتی بیشتر عملکرد خود را حفظ کند.
اما اگر بهداشت به خوبی رعایت نشود، ممکن است روکش ظرف کمتر از ۵ سال آسیب ببیند و نیاز به تعویض پیدا کند.
چه زمانی باید روکش دندان را عوض کرد؟
اگر دندانپزشک شما بعد از بررسی‌های لازم تشخیص دهد که روکش سالم و بدون مشکل است، نیازی به تعویض آن نیست. اما در برخی شرایط خاص باید سریعاً برای تعویض روکش اقدام کنید، از جمله:
- درد شدید در ناحیه دندان و ریشه
- حساسیت زیاد در اطراف لثه و دهان
- مشاهده زخم، عفونت یا پسروی لثه در محل روکش
- وجود ترک، شکستگی یا خرابی در روکش
- تغییر رنگ یا لک شدن روکش
در هر صورت، مراجعه منظم به دندانپزشک و بررسی سلامت روکش دندان از اهمیت بالایی برخوردار است تا بتوانید در زمان مناسب برای تعویض آن اقدام کنید.
آیا روکش باعث پوسیدگی دندان می‌شود؟
گاهی اوقات، زمانی که روکش دندان قدیمی می شود یا بخشی از آن از دندان جدا می‌گردد، باکتری‌ها می‌توانند به زیر روکش نفوذ کنند و در آن فضا شروع به رشد و تکثیر نمایند. این شرایط باعث پوسیدگی دندان زیر روکش می‌شود.
ممکن است در مراحل اولیه متوجه این مشکل نشوید و به مرور زمان پوسیدگی پیشرفت کند. معمولاً افراد وقتی دچار درد یا حساسیت دندان می‌شوند، برای درمان به دندانپزشک مراجعه می‌کنند و مشکل پوسیدگی زیر روکش تشخیص داده می‌شود.
برای درمان پوسیدگی زیر روکش، دندانپزشک ابتدا روکش را جدا می‌کند و بخش‌های پوسیده دندان را می‌تراشد و تمیز می‌کند. اگر عفونت به پالپ دندان نرسیده باشد، دندان پر شده و سپس روکش جدید روی آن نصب می‌شود. اما اگر عفونت به پالپ رسیده باشد، ابتدا عصب کشی انجام می‌شود و سپس دندان با روکش جدید محافظت می‌گردد.
آیا روکش کردن دندان عصب کشی شده همیشه لازم است؟
تمامی دندان‌هایی که عصب کشی می‌شوند، لزوماً نیاز به روکش ندارند. اما دندان‌هایی که بیش از نیم یا دو سوم از تاج آن‌ها با مواد پرکننده ترمیم شده است، بهتر است روکش شوند. علت این توصیه این است که چنین دندان‌هایی به دلیل از دست دادن بخش زیادی از ساختارشان به شدت ضعیف شده و احتمال شکستگی آن‌ها زیاد است. روکش کردن به محافظت از این دندان‌ها کمک می‌کند و طول عمر آن‌ها را افزایش می‌دهد.
روکش دندان برای چه کسانی مناسب نیست؟
اگر چه روکش دندان یکی از روش‌های مؤثر برای بازسازی و تقویت دندان‌های آسیب دیده است، اما این روش در همه موارد قابل استفاده نیست. موفقیت روکش دندان به شرایط ساختاری و سلامت دندان بستگی دارد و در برخی موارد انجام آن توصیه نمی‌شود، از جمله:
- ترک های عمیق دندان
- تحلیل یا تخریب ریشه دندان
- وجود عفونت در پالپ دندان
در نهایت، تشخیص اینکه دندان شما نیاز به روکش دارد یا خیر، تنها از طریق بررسی دقیق و تخصصی توسط دندانپزشک امکان پذیر است.
جمع‌بندی
روکش دندان یکی از راهکارهای مؤثر برای ترمیم و محافظت از دندان‌های آسیب دیده، بازگرداندن عملکرد طبیعی آن‌ها و زیباتر شدن لبخند فرد است. در انتخاب روکش مناسب، در نظر گرفتن عواملی مانند محل دندان، میزان آسیب، بودجه و ترجیحات شخصی اهمیت زیادی دارد. در نهایت، بهترین تصمیم زمانی گرفته می‌شود که شرایط دندان‌ها توسط یک دندانپزشک باتجربه به طور کامل بررسی شود.
اگر به دنبال یک مرکز تخصصی، مطمئن و مجهز برای دریافت خدمات درمانی و زیبایی دندان هستید، کلینیک دندانپزشکی آدنیس می‌تواند انتخابی مطمئن برای شما باشد. تیم حرفه‌ای کلینیک آدنیس با ارائه خدمات دقیق، ایمن و باکیفیت در مسیر دستیابی به دندان‌هایی سالم و زیبا همراه شما خواهد بود.
برای دریافت مشاوره رایگان و رزرو نوبت با شماره 02188558606 تماس بگیرید.